فرازهایی از علم الارواح و معاد20

فرازهایی از علم الارواح و معاد

تهیه، تدوین، تنظیم:

دکتر جهاندار مهر افشا

فصل اول

اصالت روح

قسمت  بیست و دوم

محل سکونت در عالم ارواح!

در عالم ارواح بخصوص در جهان سوم روحی که اشاره به آن شده و جایگاه پرهیزگاران است. بنا به گفته ارواح شهرهای معظم اثیری با قصرهای مجلل و مرصعی که در خور زندگانی در عالم برزخ است با وضع بسیار نیکو و مناظر زیبائی فرح انگیز ترتیب داده شده که در عالم دنیا نمی توان حتی در مرحله تخیل هم صحنه ای از آن شهرها و اجتماعات ساکنین آنرا در نظر آورد، چون موضوع مسئله جهان اثیری و عالم اثیری است که نمی توان با چشم ظاهر بدون جلاء بصری آن عالم را مشاهده کرده!!

بطوری که در پیام بعضی از ارواح در کتاب «انسان روح است نه جسد» آمده است: در جهان اثیری بخصوص در جهان سوم که مقام نیکوکاران است، محل اجتماع ارواح در شهرها از حیث زیبائی و ظرافت با هم تفاوت دارند، یعنی زیبائی محل سکونت ارواح مجسم کننده ی مشاعر نیک و خیر ساکنان آن می باشد. اشاره این معنا بر اینست که: ساختمانها طوری هستند که نمای آنها نشانگر اخلاق و اعمال صاحبان آن در دنیا بوده و انتقال آنان از جائی به جای دیگر تنها با فکر عملی می شود و این یک حقیقت است که همه علمای روحی در آن با هم اتفاق دارند و گاهی هم ارواح با فکر خود وسائل نقلیه می سازند که حرکت و شکل خارجی آنها بوسیله عقل ساخته می شود (و قبلاً درباره ی تأثیر عقل در این گونه مسائل مطالبی بیان گردید).

اکنون در اینجا ناگفته نماند که شهرها و محل سکونت ارواح پاک و سعدا در جهان سوم که به اعتباری از نظر عقاید مسلمین شاید همان منطقه وسیع وادی السلام باشد بسیار زیبا و مدرن تر از شهرها و قصرهای زیباترین شهر در این جهان است و شاید قرین به همان مساکن طیبه ای باشد که خدایتعالی در بهشت جاودانی برای نیکوکاران آماده کرده است.

همه اراضی در عالم اثیری بروجه اثیری سبز و خرم و همچنین بوسیله دریاچه هائی که آنها را احاطه کرده است از هم جدا می شوند، تمام مناظر از جنگلها و اشجار بقدری فرح انگیز است که همانطور که در این جهان اصطلاح شده است روح را به عالم ملکوت پرواز می دهد.

نگارنده (مهر افشا) در نگارش این سطور خود به شگفت آمده است و نمی داند امکان پذیرش این مسائل تا چه حد است، همینقدر می توان گفت: اسنادی که در مورد این مسائل بدست آمده همان مدارکی است که از طرف روانپژوهان شرق و غرب با آزمایشات دقیقی که انجام داده اند و یا ارتباط به ارواح پیشرفته گرفته اند، این مطالب را بدست آورده و به قول خود آنها به حقایقی دست یافته اند و جالب اینکه عموم روان پژوهان با اتفاق نظر این مسائل را تأیید کرده اند، و حتی ازنظر علمی هم موفق شده اند به وسائل گوناگون و دستگاه های مخصوص با اشعه های مربوطه از مناظر اثیری عالم ارواح عکسبرداری کنند که صحنه هائی از آن مناظر در اغلب کتب معتبر آنها منعکس شده است.

و حقیقت امر، به قول معروف: بیهوده سخن به این درازی ممکن نیست، چه بسا بعضی از پذیرش این مطالب در انکار باشند ولی بهتر است قبل از اظهار نظر این موضوع را مورد توجه دقیق و عمیق قرار داده و بدون تأمل و تفکر از روی تعصب انکار ننمایند چون آدمی همیشه دشمن و مخالف آن چیزهائی است که نمی تواند درک کند.

البته نگارنده (مهر افشا) نمی خواهد بگوید تمام آنچه را که دانشمندان در مسائل روحی گفته اند پذیرفته است ولی احتمال آنکه گفتار آنها در مواردی درست و صحیح باشد بسیار است، چون اگر بخواهیم بعضی از آن مسائل را با مباحث اسلامی تطبق دهیم نتایج حاصله موضوع را روشن می سازد، همچنان که در رابطه با همین معنا روایاتی داریم که تأیید می کند در عالم برزخ مقام اهل ایمان و نیکوکاران در مرتبه والائی قرار دارد و آنان هر یک در مرتبه و درجاتی متنعم و از لذائذ آن عالم بهره مند می باشند و رفاه و آسایش آنها تأمین می باشد و حیاتی نیکو بخش دارند، (و اگراین مسائل را با امور دنیائی مقایسه کنیم) می بینیم که لازمه چنین شادمانی همان مساکن زیبا و خوراک های گوارا و دیدار مناظر سبز و خرم است.

و باز این نکته را بهیچوجه نباید فراموش کرد که هیچکس نمی تواند به حقایقی که درباره مسائل روح است دست یابد و تمام اطلاعات که در این مورد کسب می شود در همان مرتبه دانش اندک است.

اما نکته ای که در پایان این بحث قابل توجه است آنست که بسیار شنیده اید که در اسلام استماع موسیقی های هیجان آور و تحریک کننده حرام است و آنان که از این امر حرام از نظر آزمایش الهی و جلوگیری از هواهای نفسانی پرهیز می کنند در جهان دیگر مأجور خواهند بود، بنابراین وسائل این شادمانی در عالم ارواح بطوری که گفته اند بروجهی است که موسیقیها و ترنم های دلنواز که هر شنونده را از خود بیخود می کند پاداشی برای آنان است که در دنیا از آن لذت پرهیز کرده و اطاعت امر خدا را کرده اند.

و در چگونگی این وسیله لذت بخش در عالم ارواح چنین گفته اند که طنین اصوات و ترنم های دلنواز در اثر برخورد نسیم که به برگهای درختان جهان اثیری نواخته می شود و نغمه هائی از آن بوجود می آید که بسیار طرب انگیز و هیچ قابل مقایسه با نغمات و اصوات دلنشین این جهان نیست و چنان نوازشی و آرامشی در جهان اثیری بوجود می آورد که روح را در عالم بسیار مسرت بخش قرار می دهد که به گفته بعضی از روانپژوهان «موسیقی در آن جهان (در عالم ارواح) حیات بخش است».

در هر حال اینها همه موهبتهائی است که خدایتعالی برای پرهیزکاران در عالم برزخ آماده کرده است تا زمانی که قیامت بر پا شود و هر روحی با بدن عنصری خود تعلق گیرد و هر کس به جایگاه خود در قرارگاه جاوید مستقر گردد.

لذت و الم در عالم ارواح چه مفهومی دارد؟

آنچه که در این دنیا عموم افراد بشر برای رسیدن به آن تلاش می کنند لذتهای روحی و جسمی است که هر کس به نحوی در این امر پی گیری می کند. بعضی لذائذ را در پیروی امور جنسی می دانند، بعضی در خوردن و آشامیدن، برخی در مستی و بیهوشی و اعتیاد به مواد مخدر می دانند، و برخی در پیروی هوای نفس می دانند، به هر کجا که آنان را بکشاند و کسانی هم هستند که حقیقت لذت را دریافته و روح خود را به مبدئی اتصال می دهند و طریقی عشقی را می پیماییند که شرح آن مستلزم رساله ای جداگانه است و این معنا را اهل عرفان بسیار خوب دریافته اند.

اما اینکه لذت و الم در عالم ارواح چگونه است، در بحث گذشته اشاره ای شد که یک قسمت بهره برداری از لذائذ در جهان ارواح از مساکن طیبه و انواع خوراکهای لذیذ و گوارا و دیدار مناظر زیبا و پاکیزه از همان نحو جهان اثیری است، و لیکن علماء علم الروح بر آنند که لذت و الم در آنجا در عوالم باطن و وجدانی است و این هر دو بلاشک از کیفیات نفسانی و روحی می باشند و همان بهره گیری در عالم برزخ که نیکوکاران و سعدا در عوالمی فرح انگیز و لذت بخش می باشند و اشقیا و بدکاران در عوالمی هولناک و الم انگیز بسر می برند، این در معنائی وسیع از همان کیفیت روحی است که چگونگی این لذت و الم را خدا می داند و در نزد هیچکس آشکار نیست، بلکه این موضوع هم از همان مسئله ای است که هیچگاه نباید فراموش کرد و باید گفت اینهم درباره روح و از امر پروردگار است.

شاید همان آزادی وسیعی که ارواح سعدا در عالم ارواح دارند و با همان عوالم عشق و محبتی که در زندگانی دنیا با اولیاء حق داشته و از آن لذت می بردند و در آن امیدواریهائی که برای ایصال به لقاء حق در روز رستاخیز دارند و با آن حالتی که رضای خالق را مقدم بر همه چیز دانسته اند، از این عوالم بسیار شادان و خوشحال و حیات برزخی برای آنان لذت بخش باشد.

و همچنین شاید در عالم ارواح درد و الم بدکاران نتیجه همان تبه کاریها و جرم و فساد آنان در دنیا باشد که هم روح خود و هم روح دیگران را معذب ساخته اند و ماجراها بوجود آورده اند و دلها را پریشان ساخته اند و در آنجا در حالت انفعال از کرده های زشت و ناروای خود که در دنیا انجام داده اند بسیار رنج می برند و از همه بالاتر آنکه کرامت حقتعالی از آنها دور شده و همان فقدان رحمت برای آنان عذابی دردناک و شکنجه ای ناگوار است.

اما در معنای مطلق لذت و الم بعضی از حکما گفته اند: لذت عبارت از خارج شدن از حالت غیر طبیعی به حالت طبیعی است و رهانیده شدن و خلاصی از درد و الم (یعنی اگر کسی مبتلا به درد و رنجی نباشد این خود در حیاتی لذت بخش است).

و چنین گفته اند: که «الم» داخل شدن در حالت غیر طبیعی و رنج آور است و لذت و الم نفس ادراک مخصوص است و ادراک جسم ادراک حسی و ادراک عقلی است.

بنابراین لذت تقسیم می شود به لذت حسی و لذت عقلی و همچنین الم هم تقسیم می شود به الم حسی و الم عقلی، پس لذت عقلی برای مجردات اتم و اکمل از لذا حسی می باشد، چون این لذت از مرتبه کمال برخاسته است.

و این مقام حاصل نشود مگر بر اراده حقتعالی و آنچه که اراده او تعلق گرفت در مرتبه احسن است و از همین مرتبه می توان الم حسی و عقلی را با آن مقایسه کرد.

لذا ثواب عبادت در همان لذائذی است که خدایتعالی وعده کرده و ایصال آنرا در پاداش طاعت مقرر فرموده و همچنین عقاب گناهکاران در المی است که او خود بیم داده است و بلاشک هر یک از ثواب و عقاب بر هر دو نوع از روحانی و جسمانی که عبارت است از عقلی و حسی بوقوع خواهد پیوست.

و چون ثواب و عقاب، لذت و المی است که در مقابل طاعت و معصیت از طرف خدایتعالی درپاداش و کیفر مقرر شده است، لذا لذات و الم در عالم ارواح و در عالم برزخ در معنای همین مراتب می باشد.

ادامه دارد.....